Hoe ga je om met een pessimist?

Pessimisten kunnen als je niet oppast je hele dag verpesten. Je stapt ontspannen uit bed en na een lekker ontbijt en een beetje sporten kom je die oude vriend tegen. Je vertelt vrolijk over je plannen om op vakantie te gaan. Maar voor je het weet is al je energie en lust om te gaan verdwenen door dat ene gesprek met die pessimistische vriend. Hoe doen pessimisten dat en hoe ga je ermee om?

Een pessimist ziet alleen de donkere kant van een idee

Pessimisten zijn enorm goed om de donkere en negatieve kant van een idee te belichten. Ze hebben zichzelf getraind om zich bij alles af te vragen wat er fout kan gaan, niet goed is en wat negatieve effecten kunnen zijn.

Als je het een echte pessimist vraagt zal hij nooit erkennen dat hij een pessimist is. Hij zal zichzelf een ware realist vinden. De meeste pessimisten roemen zichzelf omdat ze vinden dat ze simpelweg slimmer zijn dan de rest omdat ze veel feiten kennen. Een discussie met een pessimist kun je dus ook nooit winnen.

Hoe word je een echte pessimist?

Het woord pessimist komt van het Latijnse pessimum. Dit wil zeggen “slechtste”. In tegenstelling tot wat veel mensen en zeker pessimisten denken en geloven, wordt niemand als pessimist geboren. Dat leert iemand zichzelf bewust of onbewust aan door ervaringen uit het verleden.

Als we 2 of 3 keer een vervelende relatie achter de rug hebben dan kunnen we teleurgesteld raken in mensen. Uit zelfbescherming willen we dan geloven dat de volgende relatie ook vervelend zal worden. Dat doen we om niet nog een keer gekwetst te raken.

Deze voorspelling heeft natuurlijk niets te maken met de realiteit. Zelfs het hebben van 100 vervelende relaties zegt nog niets over de relatie die daarna kan komen. De negatieve voorspelling is een cognitieve vervorming uit zelfbescherming. Meestal is de oorzaak te weinig zelfvertrouwen of eigenwaarde.

Een pessimist gaat nog een stap verder. Hij voorspelt niet alleen een negatieve uitkomst voor zichzelf, maar ook voor anderen. En die ideeën en meningen ventileert hij graag en vaak.

De kunst om een hele ervaren pessimist te worden is om jezelf consequent de volgende 5 vragen te stellen:

• Wat is het slechtste wat er kan gebeuren?
• Welke problemen kan dit opleveren?
• Welke negatieve impact kan dit op de wereld of anderen hebben?
• Wie kan hier last van hebben of krijgen?
• Welke redenen en argumenten kan ik verzinnen waarom het geen goed idee is?

Waarom zijn pessimisten zo negatief?

Pessimisten hebben de gave om ultieme negatieve voorspellingen te doen. Ze projecteren hun negatieve ervaringen uit het verleden op elke nieuwe situatie of idee. Als je € 100,- in je zak hebt, kun je die bij je houden, uitgeven aan iets leuks of je kunt deze verliezen. De pessimist zal altijd van het meest negatieve uitgaan en je vertellen dat je moet zorgen dat je het geld niet verliest.

Voor een pessimist is dit een vorm van aandacht en liefde geven. Ze beseffen niet dat de ontvanger dit vaak helemaal niet als aandacht en liefde ervaart. Ze willen je ongevraagd beschermen voor een waanbeeld dat alleen zij voor ogen hebben. Daar zit een gemiddeld mens helemaal niet op te wachten.

Uit beleefdheid zullen veel mensen toch dankjewel zeggen, waardoor de pessimist weer gesterkt wordt in het idee dat zijn aanpak en geloof iemand heeft geholpen. Helaas heeft dit ook tot gevolg dat het volgende individu die op zijn pad komt ook weer ongevraagd een pessimistische mening voorgeschoteld krijgt.

Pessimisten hebben belemmerende overtuigingen

Pessimisten willen met de beste intentie de mensen om hen heen en de wereld beschermen voor waanideeën die alleen in hun hoofd leven. In de meeste gevallen is deze “bescherming” ongevraagd en zinloos.

De reden dat ze mensen en de wereld willen beschermen heeft niets te maken met hun eigen overtuiging dat ze realist zijn. Het werkelijke probleem ligt bij de overtuiging die ze hebben over mensen, de wereld en soms zichzelf.

Pessimisten hebben een of meerdere van onderstaande overtuigingen:

• Mensen zijn niet te vertrouwen
• De wereld is een slechte plek
• Ongeluk kan iedereen overkomen die er niet op voorbereid is
• Vertrouw nooit op een optimistische uitkomst
• Wees altijd voorbereid op negatieve uitkomsten
• Kijk eerst wat er fout ging of kan gaan
• Kritiek helpt vooruitgang
• Mensen kunnen meestal zelf niet overzien wat er fout kan gaan en hebben hulp nodig

Het voordeel van een pessimist zijn

Pessimisten kunnen alle energie wegnemen van iemand. Maar net zoals een pessimist te negatieve voorspellingen heeft, kan een optimist het tegenovergestelde doen. Te veel optimisme kan verkeerd aflopen en grote teleurstellingen met zich meebrengen.

De vele waarschuwingen van een pessimist kunnen ons behoeden voor problemen en fouten die we als optimist eerst niet zagen. Net zoals een dromer en criticus verschillend zijn, zijn ook de optimist en pessimist tegenpolen die elkaar zouden kunnen ondersteunen.

Hoe kun je het beste omgaan met een pessimist?

Pessimisten hebben net als optimisten normaal gesproken de beste intenties. Ze benaderen een situatie of idee alleen vanuit een andere invalshoek. Pessimisten willen ze net als elk ander mens gehoord en gezien worden. Door goed te luisteren en uit te vragen welk probleem de pessimist ziet, zal hij zich gehoord voelen.

Pas als de pessimist eenmaal gehoord is zal hij open kunnen staan voor mogelijke andere uitkomsten dan hij zelf verzonnen heeft. Een pessimist kan in dat geval best in een optimistisch idee meekomen, maar zal wel altijd argwanend blijven.

Pessimisme en depressie

Pessimisme kan leiden tot depressie en andersom. Door telkens de nadruk te leggen op wat er niet goed is in de wereld, met mensen of situaties kan een beeld ontstaan waarbij je niet meer van het leven kunt genieten. Dat is een vorm van depressie. Pessimisme is echter zelden tot nooit de oorzaak van een depressie, maar kan er wel sterk aan bijdragen.

Andersom kan depressie ook leiden tot een negatieve en pessimistische blik op mensen, de wereld en situaties.

Hoe kun je meer optimistisch leren denken?

Optimisme heeft veel te maken met hetgeen waar je jouw focus op legt. Er zijn mensen die geloven dat zelfs het slechtste mens wel iets moois in zich heeft. Hoewel deze filosofie voor de meeste mensen wel erg ver gaat, is dit wel hoe je optimistischer kunt worden.

Optimisme begint met de vraag wat er mooi, goed, geweldig of fijn aan een mens, idee of situatie kan zijn. Door jezelf consequent te trainen in het verleggen van je focus naar iets positief, wordt je langzaam, maar vanzelf iets optimistischer.

Coaches bieden ook een uitkomst. Ze kunnen pessimisten helpen om hun cognitieve vervormingen te overwinnen en meer eigenwaarde en zelfwaardering te krijgen. Via TheONE zijn er coaches beschikbaar die je direct online via een live videoverbinding kunnen coachen. De eerste minuut is gratis en daarna betaal je een vast bedrag per minuut.